Kendi Kitabını Oku

Giriş Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren ilk olarak Memlük, Bizans, Karaman, Germiyan, Çandar-oğulları, Timurlular, Karakoyunlu ve Akkoyunlular olmak üzere beylik ve devletlerle ilişki halinde olunca arada elçiler gidip gelmiştir. Osmanlı Devleti genişlemeye başlamış Venedik ve Ceneviz ile de ticari ilişkiler bağlamında elçilere ihtiyaç duyulmuştur. Bu iki devletten Venedik Fatih’ten beri ticari imtiyazlar elde ederek İstanbul’da daimi elçi bulundurma hakkını kazanmıştır. [1] Bundan sonraki süreçte Rusya, Avusturya, İspanya, Hollanda, İngiltere, Fransa, Saksonya gibi devletlerde Osmanlı Devleti’ne elçiler göndermişlerdir. [2] Fas tarafından [3] , İran, Hindistan, Buhara taraflarından da elçiler gelmiştir. [4]   1.        Elçi Kabulü Osmanlı hanedanı içinde ilk kez huzuruna elçi kabul eden Orhan Gazidir. Bizans elçisini kabul etmiştir. Sonrasında 1. Murad Ragüze murahhas heyetini kabul etmiş Bizanslıların bazı delegeleriyle de temaslarda bulunmuştur. 2. Murad ise Edirne s

Fen bilimlerinde kesinlik ve bununla bağlantılı olarak evrensellik söz konusudur ancak sosyal bilimler de bu farklıdır. Bu kesinliği sağlayamamaları neden ve sonuçlarda güvenilirlik sorununu ortaya çıkarmıştır. Bu güvenilirlik sorunu da kaynakların kullanımını ortaya çıkardı. [1] Bununla birlikte fen bilimleri ve sosyal bilimler arasında bir bağlantının olmadığını söylemek mümkün değildir. Nitekim fen bilimlerinde ortaya çıkan teoriler sosyal bilimlerde de yeni yaklaşımlar doğurmuştur. Mesela Newtoncu klasik bilim anlayışı tarih bilimini üç farklı şekilde etkilemiştir. Bunların ilki ilerlemecilik fikridir. Bu enerjinin düz bir çizgide sonsuza kadar yayılması yaklaşımıyla bağlantılıdır. İkinci yaklaşım tekerrür eden tarihtir. Neden sonuç ilişkisi bunda önemlidir. Üçüncü yaklaşım kuramlarla ve geniş sistemlerle açıklanan tarih kurgusudur. Burada kategorileşme önemlidir. Yani benzerlik ve farklılıkların gruplandırılarak kuramsallaştırılması buna uymayanların da dışarıda bırakılmasıdır.

    ÖZET                         Osmanlı Devleti’nin etkilendiği birçok kaynak vardır. Bunların harmanlanması onu şahsına münhasır bir devlet haline getirmiştir. Kapitülasyonlar meselesi de bu kaynaklardan biri olan Bizans’tan miras kalarak Osmanlı Devleti’nin sisteminin içerisinde yer edinmiştir. Kapitülasyonların Osmanlı Devleti’ndeki çoğunlukla zımmî statüsünde bulunanlara tezahürü, himaye sistemini doğurmuştur. İlk başta konsolosluklarda çalışacak görevlilere verilen beratlar şeklinde başlayıp millet temelinde genişleyerek tebaa değiştirmeye kadar varan bir sistem haline dönüşmüştür. Osmanlı Devleti sorunları daha 18. yüzyılın ortalarından itibaren görmüş ve önlemler almaya çalışmıştır. Mevcut literatüre bir yenisinin eklenmesi amacını taşıyan bu makale, koruma sistemi, koruma sisteminin yapı taşları, koruma sisteminin suiistimal edilmesi ve Osmanlı Devleti’nin buna karşı aldığı önlemleri inceleyecektir. Anahtar Kavramlar ; Koruma Sistemi, Tüccar, Berat, Tabiiyet, Konsolosl